اضطراب جداشدن از والدینی که به مسافرت می روند.
سخنی با والدین
امروزه کودکان به علت ضرورت های شغلی متعدد خانواده یا آنچه که در خانواده بر سر آن توافق شده، بیشتر در معرض جدایی از پدر و مادر خود هستند. در تلاطم های متداول در زندگی خانواده ها ممکن است واکنش کودکان به آمد و رفت های والدین مورد غفلت قرار گیرد. اما این واقعیتی است که وقتی والدین به مسافرت می روند، احساساتی در کودکان ایجاد می شود که درک و بیان آن ها برایشان سخت است _ احساساتی از قبیل ترس، طرد شدن، خشم، درماندگی، غم، و تنهایی. چنین احساساتی، طبیعی و قابل پیش بینی هستند. در واقع، کودکان به دلیل محبت خود به والدین و نیازی که به آن ها دارند، دستخوش چنین احساساتی می شوند. از سوی دیگر، دوری کوتاه مدت از والدین که برای کودکان: منبع عشق و محبت هستند، برای آن ها فرصت بزرگی است تا با برخی از رنج ها و دورشدن های اجتناب ناپذیری که در زندگی برایشان روی میدهد آشنا شوند. برای مبارزه با این احساسات یا کنترل آن ها، چه جای بهتری از محیط امن و مطوئن خانواده را می توان سراغ داشت؟ کودکان نیز همچون بزرگسالان، وقتی بتوانند در اداره موقعیت های آزارنده نقش فعالی داشته باشند، بهتر از مواردی عمل می کنند که در رویدادهای ناخواسته، حالتی منفعل داشته باشند. یکی از بهترین حالت ها آن است که خود والدین بتوانند در این زمینه، به فرزندانشان کمک و آن ها را راهنمایی بکنند. پذیرش احساسات و داشتن نگرشی خلاّق در جهت حل مشکل، به کودک کمک می کند تا مهارت ها و بلوغ هیجانی لازم را، به ویژه در زمینه حل مشکلاتی که به والدین مربوط می شود، بهتر به دست بیاورد. در کتاب « جعبه جادویی » در مورد آماده ساختن کودکان و حفظ رابطه با فرزندان در زمان دوری والدین، چندین روش به والدین آموزش داده می شود.
- در مورد مسافرتتان از قبل به کودک اطلاع بدهید. در صورت امکان، پدر و یا مادری که به مسافرت می رود باید خبر این مسافرت را زودتر اعلام کند. یکی دو روز قبل، صبح یا عصر، مکانی مناسب برای بحث و زمانی بدون دغدغه و عجله، به کودک بگویید که می خواهید به مسافرت بروید. مسافرت های بدون اطلاع، در کودکان خردسال احساس ناامنی و خشم و غم ایجاد می کند.
- در مورد احساسات فرزندتان، از جمله آن دسته از احساساتی که کودکان می ترسند که با داشتن آن ها مبادا مورد پسند والدینشان نباشند مانند ترس و خشم، عصبانیت، ناامیدی و غمگینی، با رویی باز و راحت صحبت کنید. اگر کودک بخواهد در مورد این احساسات سخت خود حرف بزنند ( یا سعی کند که درباره آن ها حرف نزند ) با نام بردن از این احساسات، به او کمک کنید تا آن ها را بهتر بشناسد. به او توضیح بدهید که این احساسات طبیعی هستند. بدین ترتیب، به کودک « اجازه می دهید » که این احساسات را داشته باشد و بتواند به شکلی هشیارانه و سازنده تر، با آن ها مواجه شود.
- پدر یا مادری که در خانه می ماند یا هر مراقب دیگری، باید به احساسات کودک توجه داشته باشد و در مورد آن ها صحبت کند. باید به یاد داشت که شاید این حالت ناراحتی، بداخلاقی و بدعنقی به علت دلتنگی برای والد در سفر باشد.
- در مورد برگشتن پدر و مادر به سفر رفته و همین طور نقشه هایی که برای دوران پس از بازگشت او در سر دارید، صحبت کنید تا کودک احساس کند که غیبت پدر و مادرش همیشگی نیست. اگر پدر و مادری که به سفر می رود به کودک چیزی بدهد که به آن فکر کند یا به این طریق در انتظارش باشد، بازگشت پدر یا مادر برایش عینی تر می شود. افزون بر این، وقتی کودکان بتوانند برنامه ریزی کنند، احساس کنترل بیشتری بر محیط پیدا می کنند و کمتر احساس ضعف خواهند کرد.
- به کودک کمک کنید تا با استفاده از نقشه یا سایر منابع، مقصد شما را در ذهنش تصویر سازی کند. برای این منظور، رفتن به کتابخانه، استفاده از اینترنت، دایرة المعارف یا راهنمای سفر مفید خواهد بود و در کودک آگاهی و احساس ارتباط داشتن با والد به سفر رفته را ایجاد می کند. در ضمن، وقتی پدر یا مادر به سفر رفته باز می گردد، می تواند در مورد چیزهایی که کودک در این مدت کشف کرده و آموخته است، با کودک صحبت کند.
- از جعبه جادویی به عنوان وسیله ای ارتباطی و قابل حمل استفاده کنید و در آن یادداشت های محبت آمیز، عکس، لطیفه و چیزهای جالب دیگر بگذارید تا کودک در غیبت شما، از آن ها به عنوان جانشین ارتباط واقعی بهرمند شود.
اکنون چند روش دیگر را که به والدین کمک می کند تا فاصله میان خودشان و فرزندشان را پر کنند، در زیر توضیح می دهیم:
- یک تقویم بخرید یا درست کنید. در آن، فعالیت ها و کارهای جالبی را که ممکن است در مدت سفر یا غیبت پدر و مادر، مفید باشند یادداشت کنید. برخی از این فعالیت ها عبارتند از رفتن به باغ وحش، قرار برای بازی، رفتن به کلاس های فوق العاده، بازی های دسته جمعی، یا رفتن به جشن تولد یکی از دوستان. در ضمن، تاریخ برگشت پدر یا مادر را روی تقویم مشخص کنید. روزهایی را که کودک سپری می کند براساس شب هایی که می خوابد، علامت بزنید تا کودک بفهمد که بازگشت پدر یا مادر نزدیک است. اگر کودک آن قدر کوچک است که معنای تقویم را درک نمی کند، از یک ریسمان و چند گیره لباس یا کاغذ استفاده کنید تا به این صورت، تعداد روزهای مانده به بازگشت را بهتر نشان دهید و در پایان هر روز، یکی از آن علامت ها را بردارید.
- پدر یا مادری که به سفر می رود می تواند یک « نوار بابا » یا « نوار مامان » درست کند و در آن قصه های خواب شب، ترانه و آهنگ، چیزهایی که نشان دهنده بازگشت او باشد، خاطرات خوش، یا چیزهایی را که کودک دوست دارد ضبط کند. پیشنهاد دیگری که کمی سخت تر است آن است که این کارها را بروی نوار ویدئویی ثبت کنید. داشتن چنین نواری یادگاری خوبی برای سال های آینده خواهد بود!
- هنگامی که پدر یا مادر در سفر است، به کودک کمک کنید تا اتفاقی را که رخ می دهد در یک نوار ضبط کند تا پس از بازگشت پدر یا مادر، آن را به او بدهد تا گوش کند..
- همچنین کودکان می توانند یک دفترچه تصویری از اتفاقاتی که روی می دهد درست کنند.
- در طول مدت سفر، یادداشت ها یا عکس های خنده داری را در نقاط مختلف پنهان کنید تا کودک هر شب آن ها را بیابد و از موضوعشان خوشحال شود.
- بین پدر یا مادر سفر کرده و کودک، پیام نگار ( ای میل ) رد و بدل کنید.
- به طور منظم با کودک ارتباط برقرار کنید. اگر او خواب است یا بیرون رفته و تلفن پیغام گیر دارید. برای او پیغام های طولانی، محت آمیز و مثبت بگذارید.
- در طول مدت سفر، یکی از عروسک ها یا اسباب بازی های کودک را با خودتان بردارید تا جانشین او باشد. کودکان خردسال، به ویژه، از این کار خوشحال می شوند. پدر یا مادری که به سفر می رود نیز می تواند به نوبه خود چیزی مانند یک عکس مشترک خود را با کودک، روسری یا شال گردن، جاکلیدی یا هر چیز دیگری را برای او بگذارد.
- از کودک بخواهید تا در مدت سفر کاری بکند که بدین وسیله با پدر یا مادر سفر کرده مرتبط بشود. برای مثال، می توانید از کودک بخواهید که گل هایی را که پدر یا مادر غایب به تازگی کاشته آب بدهد، یا در مسایقه ورزشی مورد علاقه او امتیاز ها را حساب کند.
تمام فعالیت های بالا به کودکان می آموزد که اگر چه فرد محبوب آن ها از نظر فیزیکی غایب است، با این حال می توان به شکل های محبت آمیز زیادی، ارتباط خود را با او حفظ کرد. بدین وسیله، کودکان می توانند با دستیابی به راهبردهای مؤثر، به گونه ای فعال بردباری خود را افزایش دهند، عشق و محبت را در دل خود بپروراند و با احساس درماندگی مقابله کنند. در عین حال، والدین باید اطمینان داشته باشند که مرخصی های کوتاه مدت حتی می تواند مثبت و تجربه خوبی برای رشد کودک باشد و اجازه ندهند که دور بودن از فرزند، نوعی احساس گناه در آن ها به وجود بیاورد. نکته اساسی آن است که والدینی هدایتگر، آگاه، فهیم، و به دور از قضاوت و انگ زدن به کودکان باشیم.
برای آشنایی بیشتر با این کتاب می توانید آن را از انتشارات " جوانه رشد " تهیه نمایید.
